Yayınlanma Tarihi: 05.07.2025
Epidemiyoloji
Hastalık
sıklıkla Akdeniz ve Asya’da tanımlanmış, Japonya’dan Doğu Akdenize kadar uzanan
tarihi ipek yolu bölgelerinde prevalansı artmış olarak belirtilmiştir. Çocukluk
çağında görülen olgular vakaların ancak %5’ini oluşturmaktadır. Çocuklarda
erişkinlerden farklı olarak kız ve erkekler eşit olarak etkilenmektedir.
Etiyoloji ve Patogenez
Behçet hastalığının nedeni tam olarak
bilinmemektedir.Behçet
hastalığının belli bölgelerde sık görülmesi ve ailesel yatkınlık göstermesi
nedeni ile genetik ve çevresel yatkınlık üzerinde durulmuştur. Birçok
toplulukta özellikle aile öyküsü olanlarda HLA B5 ile ilişkili bulunmuştur. Patolojik olayın temelini küçük ve orta çaplı
arterlerin vaskuliti oluşturmaktadır. Hücresel infiltratlar fibrinoid nekroza
ve damar duvarını daraltıp, obliterasyona yol açmaktadır.
Klinik Bulgular
Klinik
seyir çok değişkendir. Tekrarlayan alevlenmeler ve hastalıksız dönemlerle
seyreder.
Oral
ve genital ülserler- En
önemli belirtisi 2-10 mm çaplı, çevresi eritemli oral ülserlerdir. Bukkal
mukoza, gingiva, dudak ve dilde görülür ve 1-2 haftada skar bırakmadan
iyileşir. Bu oral nekrotik ülserler tek başına ve küme halinde görülebilir..
Genital ülserler erkeklerde sıklıkla penis ve skrotumda kızlarda ise vulva, vajina ve servikste izlenir.
Cilt
bulguları- Çocuk Behçet
hastalarının %90’ınında izlenir ve
eritema nodosum, papulopüstüler lezyonlar, pseudofolikülit ve akneiform
nodülleri içerir. Kutanöz paterji genellikle vardır ve iğne batırılmasımdan
24-48 saat sonra eritematöz steril püstül olarak izlenir, .
Oküler
bulgular- Anterior veya
posterior üveit çocuklarda erişkinlere göre daha az sıklıkla görülür fakat daha
şiddetli seyreder ve körlükle sonuçlanabilir. Daha nadiren korneal ülserler,
sistoid maküler dejenerasyon, retrobulbar nörit görülebilir. Göz tutulumu
erkeklerde kızlara göre daha sıktır.
Santral Sinir Sistemi bulguları- Çocuklarda
santral sinir sistemi tutulumunun sıklığı değişen serilerde %5-15 arasında
bildirilmektedir.Ensefalomiyelit şeklinde görülebilir ve buna bağlı piramidal,
ekstrapiramidal, serebellar, spinal kord bulguları ve nöbetler zlenebilir.
Kas-iskelet sistemi bulguları- Artrit
sık görülür ve genellikle akut, rekürren, asimetrik ve büyük eklemleri tutar.
Genllikle oligoartikuler tutulum görülmesine rağmen, hastaların 1/3’ü
poliartikuler formdadır.
Vaskuler
hastalık- Arteriyel ve venöz trombozlarla
karakterizedir. Trombozların çoğu venlerde özellikle alt ekstremitede de
izlenir.
Gastrointestinal bulgular- İshal, karın
ağrısı ve ileum, çekum ve kolonda ülserler izlenebilir. Crohn veya ülseratif
kolitten ayırtedilemeyen gastrointestinal bulgular görülebilir.
Renal bulgular- En sık amiloidoz
görülmekle birlikte glomerulonefritler, renal arter hastalığı, renal ven
trombozu ve interstisyel nefritte bildirilmiştir.
Tanı
Uluslararası
Çalışma Grubu kriterlerine göre 12 ay içinde en az 3 kez tekrarlayan oral aft
ve beraberinde aşağıdakilerden ikisi tanı koydurucudur:
-
Tekrarlayan
genital ülser
-
Göz
bulguları ( anterior veya posterior üveit veya retinal vaskulit)
-
Deri
lezyonları ( eritema nodozum, pseudofollikülit veya akneiform nodüller)
-
Pozitif
paterji testi
Laboratuvar Bulguları
Laboratuvar
bulguları tanısal değildir. Akut faz reaktanlarında yükseklik izlenir.
Antinükleer antikor veya romatoid faktör düzeylerinde yükseklik izlenmez.
Nötrofil sitoplazmik antijene karşı antikorlar nadiren pozitif saptanır. Bu
durumda retinal vaskulit akla gelmelidir. HLA B5 veya HLA B51 varlığı tanıyı
destekler.
Tedavi
Behçet hastalığının tedavisi tutulan organa ve
tutulumun şiddetine bağlıdır.
Oral ülserlerin semptomatik tedavisi
tetrasiklinli solusyonlar, topikal anestetikler ve klorheksidin glukonatı
içermektedir. Kolşisin özellikle oral ülser, deri döküntüsü, eklem ve göz
bulguları olanların tedavisinde çocuklarda erişkinlere göre daha etkilidir.
Diğer tedavilere yanıt vermeyen oral ve genital ülser tedavisinde thalidomid de
etkili bulunmuştur. Göz tutulumu olan hastalar deneyimli bir oftalmologla
birlikte takip edilmelidir. Azotiopurin, glukokortikoidler, siklosoprin
tedavide kullanılan ilaçlardır.